Gümüş Kaplı Lifler

   Nanoteknoloji ile modifiye tekstil malzemeleri otomotiv, tıp ve sağlık sektörü başta olmak üzere, birçok endüstride gittikçe artarak kullanılmaktadır. Bütün bu uygulamalar için istenilen, çeşitli gereksinimler için tasarımlanan teknik özellikleri içeren fonksiyonel tekstil malzemelerinin üretilmesidir. Tekstil malzemelerini fonksiyonel yapmak için çeşitli teknikler geliştirilmiştir. Yüksek vakumda fiziksel buhar biriktirme (PVD) yöntemi, çevreye zararlı kimyasal kullanmamasından dolayı, tekstil malzemelerini modifiye edip fonksiyonel hale getirmek için yeni yeni uygulama alanı bulmaya başlamıştır.  PVD‘de en çok kullanılan tekniklerden biri mıknatıssal saçtırma kaplamadır ki cam, seramik ve mikro-elektronik endüstrilerinde sıkça kullanılmaktadır.  Mıknatıssal saçtırma kaplama tekniği ile, metalik veya metalik olmayan çeşitli formlarda, geniş alanlı yüzeyler üzerinde, çok ince (nanometre mertebesinde) metalik veya seramik kaplamalar yapılabilmektedir.  Antistatik kumaş, iş üniforması üreticileri tarafından aranan bir teknik tekstil türüdür. Hastanelerde, elektronik endüstri firmalarında, elektrostatikden etkilenen boyahanelerde, askeri personel, akaryakıt ve gaz taşıma personeli, ilaç ve tıbbi malzeme üreticileri ve araştırma laboratuvarları antistatik iş giysisi ihtiyacı duymaktadır.

   Önerilen bu projede sentetik liflerin (10-100 mm arası çapta poli etilen teraftalat (PET), poli propilen (PP) vb. malzeme fıberlerin) yüzeylerinin homojen bir şekilde yüksek vakum içerisinde Ag ve Ti gibi iyi elektriksel iletken metal ile kaplanması ile iletkenlik kazandırılması hedeflenmektedir.   Modifiye edilen bu lifler dokunup kumaş haline getirildiğinde, antistatik ve antibakteriyel özellikleri nedeni ile ithal edilen bu tür teknik tekstillerin yerini alacaktır. Bir kumaşın antistatik olarak tanımlanabilmesi için yüzey direncinin 106-108 ohm/sqr arası olması gerekir.  Bu nedenle, bahsedilen lif veya fiberler antistatik özellik sağlayabilecek kalınlıkta Ag ve Ti ile kaplanacaktır. Sürtünmeden veya diğer olaylardan kaynaklanan yüzeyde yük birikmesi durumunda ise çok ince bir iletken lif veya fiber ile yükün iletilerek boşaltılması mümkündür.

   Dolayısıyla bunların çok ince bir katmanla, sadece 20 nanometre veya daha ince,  kaplanması yeterli olacaktır.  Bu projede sentetik liflerin, fiber ve ipliklerin yüksek vakum içerisinde yüksek hızda (10-100 metre/dak.) yüzeylerinin metal ile kaplanmasını sağlayacak vakum kaplama sistemi tasarımlanacak ve ürettirilecek ve çalışır duruma getirilip, uygun işlem parametreleri bulunacaktır.  Kaplanan ipliklerden kumaş dokunacak ve elde edilen kumaşların antistatik ve antibakteriyel özellikleri incelenecektir. Bunun yanısıra, elde edilecek teknik kumaşların elektromanyetik kalkan, radar dalgası soğurması ve kızılötesi kamuflaj amaçlı da kullanım potansiyeli bulunmaktadır.

   Ticari olarak bulunmayan bu kaplama makinesi, patent ile güvence altına alınabileceği gibi seri üretimde de kullanılabilecek ve başka makinelerin yapımı konusunda da bilgi birikimi sahibi olmamızı sağlayacaktır.  Bu tür ipliklerin ülkemizde üretimi teknolojik tekstiller konusunda Türkiye’yi dünyada hak ettiği konuma getirecektir.  Ayrıca teknik tekstil olarak ihracatının yanısıra koruyucu, askeri ve temiz oda giysisi vb. olarak iç piyasada da geniş bir uygulama alanı bulacaktır.

   Türk tekstil sektörünün rekabet edebilirliğinin koruması için yenilikçi, katma değeri yüksek ileri teknoloji ürünlerine yönelmesi gerekmektedir. T.C. Sanayi Bakanlığının Eylül 2008 de yayınladığı Tekstil Strateji Raporunda, 2006 yılı sonu itibariyle dünyanın yedinci büyük sentetik iplik kapasitesine sahip olan Türkiye’nin, aynı zamanda AB’nin en büyük sentetik kapasitesini temsil ettiğini bildirmektedir ve teknik tekstillere yönenilmesinin önemi vurgulanmaktadır. Önerilen proje bu hedefe hizmet edecek disiplinler arası bir çalışmadır.